Het zou een vraag voor onze volgende Elvis-kwis kunnen zijn: hoeveel nummers van Elvis werden op 78 toeren uitgebracht? Ongetwijfeld zou het getal "10" bij de antwoorden zitten. Vijf Suns op 78 toeren, dat zijn samen 10 nummers. Het antwoord is echter fout. In sommige landen werden Elvis-songs tot midden de jaren '60 uitgebracht. Die originele, breekbare, zware bakeliet-platen behoren tot de meest zeldzame persingen uit het hele Elvis-oeuvre. Omdat Elvisfans ook verzamelaars zijn, een overzicht in drie delen. Vandaag: de eerste bootlegs.

Algemeen wordt aangenomen dat de LP "Please Release Me" uit 1970 de allereerste illegale uitgave van Elvis is. De eerste bootleg, dus.
Het verhaal - een LP die schreeuwt om uit te komen - klinkt leuk, maar de waarheid is anders. De eerste bootlegs dateren al van de eerste helft van 1956, gelijktijdig met de eerste Amerikaanse hits van Elvis.
BUITENLANDSE BOOTLEGS
Een eerste type 'bootlegs' zijn de buitenlandse persingen, die vooral in landen als de Filippijnen, India, Uruguay, Argentinië, Brazilië en Colombia terug te vinden zijn. Het spreekt wellicht voor zich dat 78- toeren platen geen geliefd exportproduct waren. De platen waren enorm breekbaar en wogen tot een halve kilo pér schijf. De transportkosten, zeker overzee, werden daardoor onbetaalbaar.
Tegelijk was RCA in de jaren '50 niet de mastodont die het later zou worden. Hun interessegebied was Amerika, en het 'arme buitenland'
kreeg hun laagste prioriteit. Die permissieve houding zette de deur op een kier voor lokale, schimmige platenfirma's. Vaak werden Amerikaanse singles schaamteloos gekopieerd en onder een ander label uitgebracht. De firma's zelf, werden in eigen land door de overheid met rust gelaten. RCA wist van het plagiaat, maar liet begaan. De aantallen waren te klein en de wetgeving was te soepel om er een zaak van te maken. Anders was het in Europa, Japan en Zuid-Afrika. Die markt was wél groot genoeg voor RCA, en bovendien gold er een waterdichte wetgeving ten voordele van de artiesten en hun platenmaatschappij. In elk land had RCA contracten met bestaande perserijen, zodat het transportprobleem opgelost werd. In Engeland, werden de platen via EMI/His Master's Voice verdeeld. Voor België en Nederland tekende Disel (DISques ELectroniques) voor de distributie.
De platen zélf, werden voor RCA geperst bij concurrent Decca, aan de Steenkoolkaai in Brussel.
Maar goed, de bakelieten bootlegs dus. De namen van de illegale labels werden vaak gekozen in functie van de artiest. Zo kenden de Filippijnen het label "Elvis Presley", of "20th Century Fox" en zelfs "Cat King Records". Meer algemene namen waren VistaVision, Lancer en XXX. Geen van de labels betaalde rechten aan RCA, wat hen dus formeel kwalificeerde als 'bootleggers'. Hoeveel Elvis-bootlegs via deze landen verdeeld werden, is onmogelijk te achterhalen, maar het gaat om honderden. In India bijvoorbeeld, werden 78-toeren-platen geperst tot 1966, amper 40 jaar geleden dus. Nummers als "Do The Clam" en "Puppet On A String" gingen daar vlot op 78-toeren van de hand.
Vandaag behoren deze bizarre 78-toerenplaten tot de echte collector's items, en brengen ze in goede staat tot 500 euro en meer op, precies omdat ze zo zeldzaam zijn.
EERSTE AMERIKAANSE BOOTLEG
Maar niet alleen in het buitenland doken illegale geluidsdragers op, ook Amerika kreeg z'n deel. Eén van de bekendste voorbeelden is "Dear Elvis"
op het Plus-label uit New York. De plaat, ook op 78 toeren, bevat een 10-tal geluidsfragmenten van bekende Elvis-hits, op amateuristische wijze aan mekaar geplakt. "Dear Elvis" werd geen verkoopsucces, wellicht omwille van het muzikaal geklungel. De plaat zelf, staat geboekstaafd als de allereerste Amerikaanse bootleg ooit. O ja, dat was 1956, toen Elvis net van het succes geproefd had... =