Een beschouwing bij de ‘verboden beelden’ uit juni 1977

De CBS Special

Méér dan een glimp krijgen wij, fans van Elvis, officieel niet te zien van de CBS Special uit juni 1977. Vooral Graceland/Elvis Presley Enterprises houdt het been stijf: de laatste opnames die officieel uitgebracht werden, zijn die van Hawaii. Elvis overleed in 1977, maar volgens zijn belangenbehartigers gebeurde dat 4 jaar eerder, op het hoogtepunt van zijn roem. De CBS Special, zo denken ze, had nooit opgenomen mogen worden. Ik vraag me af of ze gelijk hebben. Los van het feit dat deze TV-shows in oktober 1973 eenmalig op TV uitgezonden werden, los van het feit dat elke fan ze inmiddels via import-DVD’s toch in huis heeft, en los van het feit dat de CBS-beelden sites als YouTube overspoelen, blijft EPE halsstarrig weigeren ze vrij te geven. Het roept vragen op, meer dan een paar.

1. Waarom werd de special überhaupt gefilmd?
Dit antwoord is eenvoudig: zowel colonel Parker als Elvis konden het geld best gebruiken. De CBS-deal leverde in cash geld 550.000 dollar op, plus een veelvoud aan uitzendrechten. Bovendien zou Elvis in de show verschillende nummers brengen die niét in de ‘verkoopsdeal’ van 1973 zaten, toen RCA voor 5 miljoen dollar alle rechten overkocht van de ‘oude hits’, wat ook voor zijn publishing company de kassa deed rinkelen. Nummers als ‘Hurt’, ‘Unchained Melody’ en ‘Fairytale’ vielen niet onder die verkoopsovereenkomst, om maar die titels te noemen. Elvis had nauwelijks aandacht voor z’n financiële vermogen, maar insiders wisten dat het alles behalve rooskleurig was. Bij zijn overlijden, stond er niet meer dan 2 miljoen dollar op zijn rekening: een schijntje in vergelijking met de tientallen miljoenen die hij tijdens de sixties in Hollywood had verzameld. Zelfs – zélfs – zijn geliefde Graceland stond onder hypotheek, samen met de eigendommen aan de overkant van Elvis Presley Boulevard. En omdat zuiniger leven niet aan Elvis besteed was, kon een nieuw en lucratief contract er best bij.
Daarnaast was Elvis nog steeds onder contract bij RCA, ook al was er allang geen sprake meer van de beloofde 8 singles en 2 LP’s per jaar. Met een release van deze show op vinyl, zou RCA eindelijk opnieuw over vers materiaal beschikken, waaruit wellicht enkele singles konden gepuurd worden. De werktitel, ook vóór 16 augustus, was ‘Elvis In Concert’.

2. Heeft Elvis ooit beelden van de CBS Special gezien?
Nee. Dat is op zich niet verwonderlijk, want hij werd nooit bij de afwerking betrokken. Zelfs de Aloha-special van januari 1973 zag hij pas toen de show in april in Amerika uitgezonden werd. De CBS-shows zaten op 16 augustus nog steeds onbewerkt in blik, zelfs Parker had ze nog niet gezien.

3. Waarom liet geen enkel TV-journaal beelden uit de CBS Special zien, terwijl dàt toch de allerlaatste opnames van Elvis Live waren?
Eenvoudig: de beelden waren eigendom van de Amerikaanse zender CBS en werden niet ter beschikking gesteld. Vandaag zou dat helemaal anders zijn, en zouden zulke beelden voor grof geld aan concurrerende zenders verkocht worden. Niet zo in 1977, toen de zenders gemakkelijkheidhalve teruggrepen naar de videobanden die ze nog in de schuif hadden liggen. Zelfs CBS maakte geen gebruik van die laatste opnames, omdat ze onbewerkt op spoelen zaten.

4. Zou de wereld anders over Elvis geoordeeld hebben, als de CBS-show op de dag van zijn overlijden was uitgezonden?
Ongetwijfeld. Elvis stierf op 42-jarige leeftijd, maar wie die dagen het TV-nieuws volgde, kreeg enkel het beeld te zien van het afgetrainde, van gezondheid en levenslust blakende zongebruinde idool. Mét de CBS-tapes in de uitzendingen, zou het een compleet ander beeld geweest zijn dat de wereld overhield aan Elvis.

5. Stel dat Elvis niet gestorven was in augustus, had de special zijn reputatie kunnen schaden?
Dat is natuurlijk een hypothetische vraag, maar het antwoord is ook hier waarschijnlijk ‘ja’. Ongetwijfeld zou TV-kijkend Amerika opgekeken hebben van Elvis anno 1977 en zou de special – die per slot van rekening slechts enkele maanden na het roddelboek ‘Elvis What Happened’ uitkwam - een stevige bluts in zijn imago hebben gemaakt. Elvis-concerten zouden ook nà de CBS uitzending nog steeds in geen tijd uitverkocht zijn, maar het besef dat de Special door miljoenen mensen bekeken werd, zou Elvis dieper dan ooit in de put hebben gebracht.

6. Was het een kwalitatief hoogstaande opname?
Zuiver technisch gesproken niet. De beelden komen erg rommelig over. Let even op de wanorde die op het podium heerst: kabels die niet eens weggeborgen werden, een kleine puinhoop achter (en op) de piano waaraan Elvis ‘Unchained Melody’ brengt, het Coca Cola-bekertje dat voortdurend in beeld is (terwijl Coca Cola de show niet eens sponsorde), het geharrewar met de microfoon bij ‘Are You Lonesome Tonight’, en de ronduit slechte manier waarop het orkest in beeld komt. Zelfs naar normen van 30 jaar geleden, verliep deze show zonder structuur – maar aan de andere kant was de deal amper 6 weken vooraf beklinken: véél voorbereidingstijd was er dus niet. Uiteindelijk werden van twee complete shows één uitzending gemaakt met het beste materiaal. De afgebroken songs (zelfs bij het openingsnummer ‘See See Rider’ liep het al fout) en de ongeïnspireerde introductions haalden de special uiteraard niet. De producers waren na afloop erg ontevreden. Vocaal gezien, was er dan weer geen reden tot klagen: ‘Hurt’, ‘My Way’ en ‘How Great Thou Art’ werden naadloos afgewerkt.

7. Zal de CBS Special ooit officieel uitgebracht worden?
Wellicht komt het er nooit van. CBS bezit de tapes, maar het portretrecht, is dan weer eigendom van EPE. En zolang die dwars liggen, is er geen sprake van een DVD-release. Met het besef dat elke foto na 1973 mordicus geweerd wordt uit de souvenir-winkels tegenover Graceland, is de kans op een winkel-verkoop van CBS onbestaande.

8. Had de CBS Special de kans op een nieuw Las Vegas-contract kunnen ondermijnen?
Neen: ook al stond er nog geen enkele afspraak op papier met het Hilton Hotel, toch gingen Parker en de hoteldirectie er vanuit dat Elvis opnieuw enkele weken zou geboekt worden in december, net zoals dat in 1976 het geval was. Een special op TV, ook al toonde die Elvis in minder sterke fysieke conditie, zou daar niets aan veranderd hebben.

9. Waarom bracht Elvis geen van z’n vaste klassiekers, zoals ‘Polk Salad Annie’, ‘Bridge Over Troubled Water’, ‘Suspicious Minds’ en ‘American Trilogy’?
Al deze nummers stonden al op andere live-albums. ‘Suspicious Minds’ zelfs al op 3 (‘Elvis in Person, Madison Square Garden, Aloha From Hawaii). Bovendien behoorden deze nummers in juni 1977 niet meer tot de standaard-tracklisting van the King. Maar vooral: met een live LP in het achterhoofd, zou Elvis in eerste instantie nieuw materiaal moeten aanboren. Tenminste, dat was de bedoeling maar uiteindelijk koos Elvis terug voor bekender materiaal, zoals ‘Fairytale’, ‘I Don’t Wanna Know’ en ‘Little Sister’.

10. Conclusie?
De CBS-tapes blijven een onlosmakelijk deel van Elvis Presley, zowel van zijn carrière als van zijn leven. Of je nu voor- of tegenstander bent van deze show, het ìs Elvis op het einde van zijn leven: beladen met vele zorgen, beschadigd door het op til staande Judas-boek van Sonny en Red West, en gebukt onder medische problemen. Maar ook: gezegend met een Goddelijke stem en een charisma die hem zelfs hier niet in de steek laten. Daarom zal geen enkele fan er iets op tegen hebben dat deze opname uitgebracht wordt. En zoals steeds: wie het er toch niet mee eens is, is uiteraard niet verplicht ze te kopen.